Styropian i wełna mineralna to dwa najpopularniejsze materiały do wykonywania izolacji termicznej budynków. Pojawia się pytanie, który z tych materiałów jest lepszy? Nie ma niestety jednej słusznej odpowiedzi. Jest wielu zwolenników zarówno jednego jak i drugiego rozwiązania. Przy podejmowaniu decyzji można się sugerować opiniami innych, ale warto też przyjrzeć się parametrom technicznym styropianu i wełny mineralnej.
Jednym z powodów, dla których nie można uznać jednego z tych dwóch materiałów za uniwersalnie lepszy, jest miejsce stosowania. Każda przegroda zewnętrzna budynku powinna być zaizolowana od warunków zewnętrznych. O ile przy ociepleniu dachu zdecydowanie lepiej sprawdza się wełna, tak przy ocieplaniu płyty fundamentowej jedyną słuszną opcją będzie styropian. Miejscem, w którym nie ma przeciwskazań do stosowania obydwu materiałów, jest ocieplenie ściany zewnętrznej budynku. Dlatego najbardziej miarodajne będzie porównanie styropianu elewacyjnego z wełną fasadową.
Różne rodzaje styropianu
Styropian styropianowi nierówny. Są dwa rodzaje styropianu, które kryją się pod oznaczeniami EPS i XPS. EPS to polistyren ekspandowany. Jest najprostszą i najtańszą wersją styropianu. XPS to polistyren ekstrudowany. Jego produkcja jest bardziej skomplikowana, przez co materiał ten jest droższy od EPS, ale też niesie ze sobą więcej korzyści. Dlatego przeglądając oferty, trzeba koniecznie zwrócić uwagę czy jest to styropian EPS czy XPS, gdyż za wyższą ceną kryją się inne, lepsze parametry techniczne. Przykłady styropianu EPS i XPS można znaleźć pod tym linkiem.
Zobacz film z serii REALBUD TESTUJE, w którym sprawdziliśmy nasiąkliwość EPS i XPS.
Wełna elewacyjna
Nie każdy rodzaj wełny nadaje się na wełnę elewacyjną. Wełna stosowana na fasady powinna być odpowiednio twarda. Dlatego na elewacje wykorzystywana jest głównie wełna mineralna skalna. Na rynku materiałów budowlanych są producenci, którzy potrafią dostosować do tego celu również wełnę mineralną szklaną. Jednak wełna skalna jest tutaj zdecydowanie bardziej popularnym rozwiązaniem. Przykład takiej wełny można znaleźć pod tym linkiem.
Izolacyjność termiczna wełny i styropianu
Jest to najważniejszy parametr zarówno wełny jak i styropianu. Określa się go współczynnikiem przewodzenia ciepła λ (lambda). Wełna i styropian mają podobną wartość tego współczynnika. Dla wełny mineralnej skalnej jest to przedział 0,030-0,045 W/(mK). Dla styropianu współczynnik λ mieści się między 0,027-0,045 W/(mK). Przy czym niższe, czyli korzystniejsze wartości tego współczynnika przypadają styropianowi XPS (0,027 – 0,040 W/(mK)), a gorsze styropianowi EPS (0,035 – 0,045 W/(mK)). Trzeba tu pamiętać, że kluczową rolę odgrywa również grubość materiału. To znaczy, że słabsze właściwości termiczne można nadrobić grubszą o kilka centymetrów warstwą izolacji.
Odporność ogniowa
Zdecydowanym liderem pod względem odporności ogniowej jest wełna mineralna. Styropian, zarówno EPS jak i XPS, są w tym zestawieniu daleko w tyle. Można się o tym przekonać sprawdzając sklasyfikowanie tych materiałów według europejskich norm. W karcie technicznej należy odszukać pozycję „Reakcja na ogień”. Informuje ona, do której Euroklasy został zakwalifikowany dany materiał. Wełna elewacyjna ma klasę A1, co oznacza, że jest materiałem niepalnym. Natomiast styropian ma klasę E, czyli jest materiałem łatwopalnym. Wysoka odporność ogniowa to przede wszystkim wysokie bezpieczeństwo budynku i cenne sekundy na ewakuację w razie wystąpienia pożaru.
Fot. 1 - Test palności wełny mineralnej fasadowej
Gęstość materiału
Styropian, zarówno EPS jak i XPS, ma dużo mniejszą gęstość niż wełna mineralna. Różnica może być nawet dziewięciokrotna, dzięki czemu styropian jest dużo lżejszy, a przez to łatwiej go transportować, składować i układać. Dla przykładu, metr sześcienny styropianu EPS waży około 12,5 kg. Taka sama objętość XPS będzie ważyła około 54 kg. Natomiast metr sześcienny wełny mineralnej, to niespełna 90 kg.
Odporność na działanie wody
Również w tym zestawieniu styropian osiąga lepsze wyniki. Na szczególną uwagę zasługuje tu styropian XPS. Jego powierzchnia, w przeciwieństwie do styropianu EPS, ma zamkniętą strukturę. Dzięki temu jest on odporny na działanie wody. W przypadku fasad może być to szczególnie pożądana cecha w dolnej części elewacji, a także przy balkonach i tarasach. Czyli w tych miejscach, gdzie może występować woda gruntowa lub deszcz, który odbijając się od podłoża, trafia ostatecznie na elewację.
Fot. 2 - Zdjęcie z testu nasiąkliwości materiałów polistyrenowych (EPS i XPS)
Paroprzepuszczalność
Wełna ma około dwudziestokrotnie większą paroprzepuszczalność niż styropian. Czy to dobrze? Tu zdania mogą być podzielone. Parametr ten jest szczególnie istotny jeśli budynek jest słabo wentylowany lub jeśli inwestorowi zależy na szybkim osuszeniu nowo wzniesionych ścian – a te mogą pozbywać się wilgoci nawet przez kilka lat. To z kolei przekłada się na właściwości termiczne przegród zewnętrznych, a w konsekwencji na zwiększone wydatki za ogrzewanie w pierwszych latach użytkowania. Słaba paroprzepuszczalność w połączeniu ze słabą wentylacją to również dobre warunki do rozwoju grzybów i pleśni. Warto więc pamiętać o tym parametrze przy wyborze materiału termoizolacyjnego i podjąć świadomą decyzję.
Wytrzymałość na ściskanie i sprężystość
W przypadku materiałów fasadowych parametr ten nie odgrywa znaczącej roli. Warto jednak wiedzieć, że jest ogromna różnica między wełną mineralną a styropianem XPS. Dla porównania, w przypadku XPS jest to około 300 kPa. Natomiast wełna mineralna ma wytrzymałość na ściskanie na poziomie 20 kPa. Styropian EPS plasuje się pomiędzy tymi wartościami, na poziomie około 60 kPa. Oznacza to, że pod takim naciskiem materiał odkształci się na poziomie 10%. Podobnie jak w przypadku odporności na działanie wody, można przemyśleć zastosowanie styropianu XPS w dolnej części elewacji, która jest bardziej narażona na przypadkowe odkształcenia. Warto przeliczyć jednostki, żeby uświadomić sobie, że 20 kPa to nacisk równy 2000 kg/m² lub odpowiednio 0,2 kg/cm² – czyli niewielkie punktowe obciążenie. Z drugiej strony, wełna mineralna jest dużo bardziej sprężysta niż pozostałe materiały. To daje jej przewagę w ocieplaniu zaawansowanych projektów architektonicznych i różnorodnych krzywizn i załamań.
Fot. 3 - Wełna mineralna skalna fasadowa
Decyzja uzależniona od potrzeb
Jeżeli chodzi o ceny tych materiałów, to wełna mineralna jest najdroższym produktem. Drugie miejsce zajmuje styropian XPS. Najtańszy jest styropian EPS. Warto pamiętać o optymalizacji kosztów. Wełna mineralna to na pewno najbezpieczniejszy materiał. Jeżeli jednak ryzyko wystąpienia pożaru jest potencjalnie niskie, można wziąć pod uwagę zastosowanie dużo tańszego styropianu. Ostateczna decyzja należy jednak do inwestora, który powinien indywidualnie rozpatrzyć wszystkie argumenty „za” i „przeciw” i na tej podstawie podjąć decyzję najlepiej dopasowaną do konkretnej sytuacji i projektu.
Fot. 4 - Montaż styropianu elewacyjnego
Zachęcamy do składania zamówień na styropian EPS, XPS oraz wełnę w naszym sklepie. Jeżeli ten artykuł nie rozwiał Państwa wątpliwości odnośnie wyboru materiały izolacyjnego, to zapraszamy do kontaktu z naszymi doradcami, którzy chętnie doradzą najlepsze rozwiązanie.